Het Noordbrabants Museum heeft een mooi boekje: “Zeik op unne riek” uitgegeven Het is met een knipoog geschreven voor zakenmensen en toont aan dat de Brabantse taal een enorme besparing van woorden kan geven. Een voorbeeld van een besparing van meer dan 90% is het Brabantse equivalent van: “Zou u alstublieft nog eens willen herhalen wat u juist hebt gezegd? In het Brabants kan men dat in één woord zeggen: WA? Een ander mooi voorbeeld is de Brabantse beschrijving van “U zult begrijpen dat ik tegen deze achtergrond geen zin heb om onze relatie nog te continueren”. Brabanders zeggen recht voor zijn raap: “Ge kunt m’nne zak opbloaze”.
Tegenwoordig is er een steeds meer efficiënt woordgebruik omdat veel wordt afgekort, denk maar aan WMO, PGB, GGZ, CVA, COPD enz. Mijn moeder zaliger was haar tijd ver vooruit met afkortingen oftewel afko’s . Ze kocht begin december altijd een stapeltje goedkope kerstkaarten die ze naar de familie stuurde. Aan de ene kant van de kaart zette ze het adres en aan de andere kant: ZK en GN. Het heeft even geduurd voor ik de afkorting doorhad: Zalig Kerstfeest en Gelukkig Nieuwjaar!!!!
Vroeger gebruikten voetbalclubs ook allerlei afko’s maar dat is de laatste jaren flink afgenomen. Het is ondenkbaar dat er nog verenigingen bijkomen met een klinkende naam zoals: ODIV (Ons Doel Is Vooruitgang) of STBO (Samen Trainen Brengt Overwinnen). Integendeel, de verenigingen proberen van hun afko af te komen, zoals RKGVV (Rooms Katholieke Gemertse Voetbal Vereniging) dat gewoon “Gemert” is geworden. Een regelrechte taalverarming is het verdwijnen van schilderachtige namen, zoals: ROHDA (Recht Op Het Doel Af), ARTA (Always Ready To Attack). Er is nog een verarming in een ander opzicht want niet alleen deze afko’s verdwijnen maar ook de spotnamen zoals DWS (De wilde Stieren), EBOH (Elf Boeren Op Hol), RIOS (Rukken Is Ons Streven) en GVV (Gemertse Vlooien Voorstelling). Zo is ook bekend dat de kantine van JOS (Jenever is Ons Streven) uit Amsterdam, waar Rinus Michels nog ooit trainer was, erg druk bezet is als men tegen plaatsgenoot DCG (Door Cognac Gedrenkt) moet voetballen.
Vroeger heb ik zelf in een eigen opgericht voetbalclubje ERDAL (Elf Rappe Duivels Achter Leer) gespeeld. Onze PR artikelen waren lege schoenpoetsdoosjes en reclamefolders van ERDAL, onze virtuele sponsor. De mooiste afko vind ik nog altijd die van een biljartclub uit Zeeland: ZBGG (Zonder Ballen Geen Genoegen).
Iedereen een GN!