Onlangs zag ik tijdens een wandeling door de Hanzestad Deventer op een voormalige apotheek, genaamd de Rozijnenkorf, de volgende tekst staan: Deo Fidendum, Mediius Utendum. Mijn kennis van het Latijn is beperkt en alleen de aankondiging van de priester dat de mis ten einde is: Ite Missa Est (Gaat het offer is voltrokken!) begrijp ik en het antwoord van het volk: Deo Gratias (God zij dank!). In het foldertje van de VVV in Deventer stond gelukkig (godzijdank!) de vertaling van de tekst: “Vertrouw op God, maar neem uw medicijnen in”.
Deze tekst deed me denken aan twee stellingen, die ik ooit geponeerd heb. De eerst stelling luidde: De positieve effecten van gebedsgenezing lijken eerder verklaarbaar door een effect van de psyche op de immuunrespons dan door het magische en/of mystieke ritueel. De tweede stelling luidde: Vaccinatie is geloofwaardiger dan bidden tot St. Rochus, patroonheilige tegen de besmettelijke ziekten.
Een bewijs van de eerste stelling is de wisselwerking die er is tussen de hersenen en de immuunrespons oftewel afweer. Iedereen weet dat een goed gesprek soms wonderen doet, daarentegen kan stress de oorzaak zijn van vele kwalen. Bij de tweede stelling wordt gesproken over de heilige Rochus, waarvan een prachtig beeld te zien is op de zijgevel van het voormalige pesthuis (de huidige Wereldwinkel) in Gemert. In het pesthuis werden vroeger mensen geïsoleerd die een infectieuze ziekte hadden (zoals de pest). Vele infectieuze ziekten zijn verdwenen door de invoering van vaccinatieprogramma’s. Rochus heeft in die positieve effecten geen enkel aandeel gehad. In Gemert en omgeving zijn altijd veel gebedsgenezers geweest en veel ouderen geloven er heilig in. De oorzaak daarvan is dat kruidengeneeskunde en/of gebedsgeneeskunde een alternatief is bij afwezigheid van reguliere artsen. In Afrikaanse landen wordt om die reden nog veelvuldig gebruikt gemaakt van medicijnmannen. Een mooi voorbeeld van gebedsgeneeskunst is het verkopen c.q. genezen van wratten. Wratten worden veroorzaakt door een virus dat zich nestelt in de huid. Vroeger ging iemand met veel wratten naar een gebedsgenezer en na een gebedsritueel ………… verdwenen de wratten!!! De werkelijke reden hiervan is dat pas bij een dertigtal wratten er voldoende antigenen in de bloedbaan komen en dat er dan antilichamen gemaakt worden, die het virus uitschakelen en de wratten laten verdwijnen. Niet de gebedsgenezer en het gebed is de helende factor maar de hoeveelheid wratten. Vertrouw op God maar mijn advies is om gewoon naar een huisarts te gaan!